Mijn Club: Smederijmuseum
Alsof de tijd sinds 1982 heeft stilgestaan, zo lijkt het in het Smederijmuseum op Zuideinde 33 in Nieuwkoop. Het Nieuwkoopse Smederijmuseum geeft een goed beeld van het leven in de 19e eeuw. De voormalige smidse van de heer Verkley bestaat uit een authentiek woongedeelte dat verbonden is met de smederij aan huis. Het museum werd geopend in 1982, kort nadat Verkley in 1980 was overleden.
Al in de zeventiende eeuw telde Nieuwkoop zo’n 40-tal smeden; in de periode 1900-1940 telde Nieuwkoop nog zo’n 50 zelfstandige smederijen. Toch is niet helemaal duidelijk, waarom nu juist in Nieuwkoop zo veel vertegenwoordigers van deze oeroude beroepsgroep waren gesetteld? Is dat het geheim van de smid’? Want er was geen steenkool als brandstof voorhanden, net zo min als ijzer. Maar, er was wel veel vraag naar smeedwerk. Snijmessen, houwelen en uitrusting voor de visserij werden massaal vervaardigd in de Nieuwkoopse smederijen. En later ook hulpmiddelen voor de veenderij, de bouw en de landbouw.
Frits Paymans, voorzitter van het museum sinds 1990, voegt er nog aan toe: “Ik denk dat - met name rondreizende smeden vanuit Zwammerdam en wijde omgeving - een vaste plek zochten om zich dichter bij Amsterdam - als groot handelscentrum - te kunnen vestigen.”
Paymans:”In het kader van deze serie: wij zijn dan wel geen vereniging met leden, die hier hun sport of hobby kunnen beoefenen, want wij zijn een stichting, maar werken wel met een enthousiaste groep van 12 vrijwilligers, die hier ’hobbymatig’ het museum exploïteren, dus kunnen we toch spreken van een ’mooie club’. Iedere donderdagmiddag is het museum vanaf 14:00 uur open voor bezoekers. Bovendien kunnen groepen van tenminste 8 personen het museum op afwijkende tijden bezoeken, waarbij desgewenst ook een interessante rondleiding wordt geboden. Dan moet wel tevoren een afspraak worden gemaakt; dan kunnen we hert smidsvuur op tijd aansteken.
Paymans: “In 2022 konden we ruim 600 bezoekers verwelkomen en een interessante middag bieden. Ooit organiseerden we - in samenwerking met het Nederlandse Gilde van Kunstsmeden - de succesvolle Nationale Smedendagen op het Reghthuysplein. Voor 2024 staan die weer op het programma: tijdens het Hemelvaartsweekend.”
De volgende:
Paymans: “ik had in mijn functie als bestuurslid van de Stichting Nieuwkoopse Oranje Feesten (SNOF) regelmatig contact met De Fuikenlichters, het dweilorkest van muziekvereniging Eensgezind.
Dat lijkt mij wel interessant, dus maak ik een afspraak met slagwerker Ronald van den Helder.
Loek Sassen