Is een bijzondere begraafplaats mogelijk in Nieuwkoop?
Een inwoner van de gemeente Nieuwkoop heeft aangegeven familieleden, die nu elders zijn begraven, op een bijzondere begraafplaats te willen herbegraven om op die manier eeuwige grafrust te waarborgen. Maar is dit wel mogelijk in Nieuwkoop?
Bijzondere begraafplaatsen zijn begraafplaatsen die in beheer en onderhoud zijn bij derden. Denk hierbij aan de begraafplaatsen in beheer bij een (kerk)gemeenschap en particuliere begraafplaatsen zoals natuurbegraafplaatsen op eigen locatie.
Wet op de Lijkbezorging
De huidige Wet op de Lijkbezorging bepaalt dat begraven alleen mag plaatsvinden op een erkende begraafplaats (art. 23 lid 1). Voor een erkende begraafplaats geldt dat er een aanwijzingsbesluit is genomen voor de betreffende locatie en dat de begraafplaats in het bestemmingsplan is vastgelegd. Het is dus verboden om een locatie als begraafplaats te gebruiken als die niet volgens de Wet is aangelegd.
Maar de gemeenteraad kan volgens dezelfde wet wel een nieuwe bijzondere begraafplaats aanwijzen. Voor het aanwijzen van een particuliere begraafplaats is een toetsingskader noodzakelijk. Hiermee schetst de gemeente voor initiatiefnemers een duidelijk beeld en geven zij aan met welke randvoorwaarden zij rekening dienen te houden.
Voor- en tegenargumenten
De gemeente vindt dat in een maatschappij waarbij maatwerk voor de inwoners belangrijk is, het niet ondenkbaar is dat er wordt ingestemd met een wens om een bijzondere begraafplaats op een particulier terrein te realiseren. Een argument hiervoor dat vaak genoemd wordt is bijvoorbeeld de grond die al generaties lang in eigendom is van de familie en zij hierdoor een emotionele binding hebben met deze grond.
De gemeente erkent ook dat het aanwijzen van een speciale begraafplaats op particulierterrein een grote impact kan hebben. De graven worden meestal voor onbepaalde tijd aangelegd. Dit betekent dat de graven worden uitgegeven zo lang als de begraafplaats bestaat. Bovendien bepalen de familie of hun opvolgers wat er met het graf is gebeurd. Als het perceel wordt verkocht, wordt de privébegraafplaats meeverkocht zoals hij is en moet deze worden onderhouden door de nieuwe eigenaar.
Een ander argument van de gemeente is dat zij voor zeer lange tijd géén gebruik kunnen maken van de grond waarop de bijzondere begraafplaats is gevestigd. Bij wijziging van het bestemmingsplan moet altijd rekening gehouden worden met de aanwezigheid van de bijzondere begraafplaats.
Er zijn tal van situaties denkbaar waarbij het verzoek voor een bijzondere begraafplaats onwenselijk is, maar het is goed mogelijk dat er gevallen zijn zodat zonder nadelige gevolgen kan worden ingestemd met een verzoek. In elk geval geldt dat de gemeente een verzoek in behandeling moeten nemen, een afweging moeten maken en een besluit moeten onderbouwen.