Zijn lokale partijen beter voor de gemeente?
Tijdens de campagnes voor de gemeenteraarsverkiezingen zie je vaak uitingen van lokale partijen die suggereren dat zij het beste de inwoners kunnen vertegenwoordigen, juist omdat ze lokaal zijn. Maar is dat wel zo?
Elke dag probeer ik mijn 10.000 stappen te lopen: rondje Noorden, Kromme Mijdrecht, Kerklaan en terug. De laatste weken kom ik dan vaak langs verkiezingsposters. De eerste die in Noorden stonden waren de posters van Samen Beter Nieuwkoop. Fel blauw met een beetje rood, zoals het een populistische partij betaamt. En de slogan erop “Kies lokaal voor vitale dorpen”. Nu moet ik mijn podcast, die ik tijdens het wandelen luister, wel uitzetten, want deze stelling zet me aan het denken.
“Kies lokaal” klinkt op zich logisch. Uiteraard is het belangrijk dat mensen in de gemeenteraad begrijpen wat er in de gemeente speelt en ook een mooie afspiegeling zijn van de inwoners van een dorp of gemeente. Maar dat is toch zo bij alle partijen die meedoen aan de verkiezingen? Je kunt toch alleen maar deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen of verkozen worden als je in de gemeente woont? Dus dat op zich is geen kwaliteitskeurmerk voor de zogenaamde ‘lokale partijen’. Het meest onderscheidende kenmerk van een lokale partij is niet dat de kandidaten lokaler zijn, maar vooral het ontbreken van vertegenwoordigers van dezelfde partij in de provinciale en landelijke politiek. Wat is daar nu precies de kracht van? Ik kom er niet uit.
Lang niet alle problemen die in onze gemeente spelen zijn puur lokaal op te lossen. Het begint bij het openbaar vervoer, de zorg en gaat tot woningbouw, stikstofproblematiek en de energietransitie. Al deze uitdagingen kennen een lokale maar ook een provinciale, een landelijke (zo dan niet globale) component. En dan is het toch juist handig als je kunt aanhaken bij een landelijke visie en verder kijkt dan de grenzen van een gemeente? Ook is het juist daarom zo belangrijk dat lokale politici lijntjes hebben naar landelijke politici. Zodat Tweede Kamerleden gevoed worden met informatie over lokale gevolgen van landelijk beleid.
Waar door SBN een beetje mee gespeeld wordt is het beeld van “die in Den Haag”. Het populistische beeld van een elite die de gewone mens niet zou kennen en niet begrijpen. Maar ook hier kom ik weer tot dezelfde conclusie: ja, het zou erg zijn als er beleid gemaakt wordt door mensen die je zorgen niet begrijpen of serieus nemen. Maar ook hiervoor is het “van hier zijn” geen garantie. Ik durf zelfs te stellen dat er wel op elke verkiezingslijst kandidaten staan die mij niet begrijpen en door wie ik me niet echt vertegenwoordigd zou voelen (en de kans is groot dat bij SamenBeter Nieuwkoop het aantal groter dan gemiddeld is). Het enige wat hier helpt is in gesprek gaan, want door dialoog leer je elkaar te begrijpen en om mee te doen.
Zo, nu kan de podcast weer aan, want ik ben eruit:
Of een partij ‘landelijk’ of ‘lokaal’ is, is geen kwaliteitskeurmerk op zich en biedt geen enkele garantie voor een goed beleid voor een gemeente. Belangrijk zijn altijd de mensen en de inhoud. Dus: “duik in de verkiezingsprogramma’s en ga in gesprek met de kandidaten. En maak dan de keuze die het best bij jouw ideeën voor je dorp past. En wie weet, misschien kom je met jouw lokale keuze zomaar bij een ‘landelijke' partij uit.”